Programma 1. Welzijn en zorg

We stellen de begroting bij van de baten en lasten voor het opvangen van de ontheemden uit Oekraïne. De baten zijn verwachtingen op basis van de bekostigingssystematiek van het rijk. We ontvangen een vergoeding per gerealiseerde opvangplek. We groeien van afgerond 300 opvangplekken naar 450. We verwachten een opbrengst van ongeveer € 10,6 miljoen. De kosten bestaan grotendeels uit het inrichten en exploiteren van huisvesting en het uitkeren van leefgelden aan de ontheemden. De begroting is gebaseerd op het verloop van de verwachte aantallen vluchtelingen en op lopende contracten en offertes voor de lasten. De totale kosten voor dit jaar schatten we nu in op € 4,6 miljoen. Het verwachte verschil tussen de baten en lasten willen we storten in een bestemmingsreserve voor het huisvesten van vluchtelingen. Het verwachte overschot van dit jaar is tijdelijk van aard. Vanaf oktober 2023 is de locatie van het oude belastingkantoor niet langer beschikbaar en is vervangende huisvesting nodig. We vangen naast vluchtelingen uit Oekraïne ook andere ontheemden op. Voor 2023 heeft de overheid nog geen bekostigingsregeling verstrekt. Wel is de toezegging aan gemeenten gedaan dat zij in beginsel schadeloos worden gesteld. Voor de baten in 2023 hebben we de geraamde kosten als uitgangspunten genomen. De kosten voor 2023 zijn moeilijk te ramen omdat het verloop van de oorlog niet te voorspellen is. We hebben de verwachte situatie van december 2022 daarom als gemiddeld uitgangspunt genomen voor de situatie in 2023. In de eerste rapportage van 2023 stellen we de ramingen bij.

De kosten voor huishoudelijke verzorging vallen jaarlijks € 425.000 hoger uit. We zien maandelijks de kosten met gemiddeld 0,6% toenemen in 2022. Dit komt door een stijging in het aantal aanvragen, vooral door het abonnementstarief. We zien wel een mogelijke afvlakking van de groei en we verwachten dat in 2023 de groei 0,3% per maand zal zijn. Door deze groei verwachten we een structureel nadeel van € 425.000 in 2023. Vorig jaar verhoogden we de budgetten met structureel € 1.250.000, dus we blijven geconfronteerd met jaarlijkse stijgingen.

We hebben het bestedingsplan van de Investeringsagenda beschermd wonen geactualiseerd. We verwachten in 2022 in totaal € 732.000 uit te geven van de beschikbare € 917.000. Het restant van € 185.000 valt vrij. Dat is het gevolg van beperkt beschikbare capaciteit. Daardoor is het niet haalbaar om alle plannen dit jaar uit te voeren. Van het budget voor 2023 hadden we vorig jaar al € 190.000 ingezet. We zetten nu € 100.000 in op de ontwikkelagenda veiligheid. De rest van de bestedingen voor 2023 actualiseren we volgend jaar. De Investeringsagenda beschermd wonen hebben we vorig jaar opgesteld om de ambulantisering van beschermd wonen naar wonen in de wijken van psychisch kwetsbare inwoners verder vorm te geven. Dat doen we vanuit de tijdelijke middelen die we uit de regionale reserve beschermd wonen terugkrijgen in de periode 2021-2023, afgerond € 917.000 per jaar.

De kosten voor individuele begeleiding en dagbesteding stijgen met jaarlijks € 450.000. We zien deze stijging al in 2022. Eerder (in 2021) hebben we de budgetten verhoogd met € 0,6 miljoen omdat we in de jaren 2020 en 2021 een toename zagen. Ook nu zien we meer aanvragen voor begeleiding in vergelijking met vorig jaar. Meer inwoners maken gebruik van ondersteuning doordat mensen langer thuis blijven wonen. De kosten per individu zijn nagenoeg gelijk gebleven, de stijging wordt veroorzaakt door de toename van de vraag. Het bedrag is als volgt opgebouwd: € 550.000 hogere kosten voor individuele begeleiding en € 100.000 lagere kosten voor dagbesteding. Voor 2022 ontvangen we incidenteel 50.000 vanuit de lokale investeringsagenda beschermd wonen, vandaar dat het aangevraagde bedrag voor 2022 iets lager ligt.

We doen voor het jaar 2022 een onttrekking uit de algemene reserve van € 100.000 voor de proeftuin Ruwaard. Bij raadsbesluit van 14 december 2017 is besloten voor een periode van 5 jaar een subsidie voor proeftuin Ruwaard beschikbaar te stellen. Tevens is besloten om in die periode geen eigen bijdrage te heffen voor het gebied Ruwaard. Hierdoor wordt er € 200.000 minder eigen bijdrage ontvangen. Er is toen ook besloten om dit voor een deel van € 100.000 te dekken uit de algemene reserve. Dit was nog niet verwerkt in de begroting voor het jaar 2022.

We hebben het bestedingsplan voor de reserve beschermd wonen geactualiseerd. We verwachten dit jaar, naast de eerder afgesproken terugbetaling van € 2,8 miljoen uit de reserve aan de regio (inclusief ons aandeel) in totaal afgerond € 986.000 aan uitgaven te doen die we uit de reserve betalen. Daarvan heeft afgerond € 428.000 betrekking op diverse kosten rondom maatschappelijke opvang, € 350.000 heeft te maken met ambulantisering van de GGZ en afgerond € 208.000 heeft te maken met implementatiekosten en uitvoeringskosten. We verwachten in 2022 € 5,8 miljoen in de reserve te storten. Dit is het verwachte overschot van het budget beschermd wonen in 2022. Dit overschot wordt veroorzaakt doordat we minder kosten voor zorg in natura (ZIN) verwachten, we minder maatwerktrajecten inzetten en doordat de nieuwe opvangvoorziening voor verslaafden in herstel nog niet gerealiseerd is.

We begroten de uitgaven voor het regionale transformatieproject jeugd en de bijbehorende onttrekking uit de algemene reserve. Het gaat om een bedrag van € 887.654. In 2018 heeft de gemeenteraad besloten om afgerond € 2 miljoen uit de algemene reserve beschikbaar te stellen voor dit project. In de jaren 2018-2021 hebben we hiervoor al kosten gemaakt. We nemen het restantbudget op als verwachte uitgaven voor 2022. Daar staat een onttrekking aan de algemene reserve tegenover. Het RBO (Regionaal Bestuurlijk Overleg) heeft op 17 december 2020 namelijk besloten het project met 3 jaar te verlengen: van 2021 tot en met 2023. Oorspronkelijk zou het project in 2020 afgerond worden.

We stellen voor om aanvullende beleidscapaciteit beschikbaar te stellen om de verbinding met zorg en veiligheid goed te kunnen blijven borgen. Het gaat om 1 fte voor de periode 2023 tot en met 2025. De jaarlijkse kosten zijn € 100.000. De huidige beleidsinzet is tijdelijk en wordt vanuit beide programma's (1 en 8) aangestuurd. Gezien de opgaves, de complexiteit en de groter wordende verbinding (ook landelijk) tussen de zorg- en veiligheidsketen is structurele inzet nodig. De beleidsmedewerker zal op beleidsniveau de domeinen verbinden, zorgen voor een gezamenlijke agenda, meedenken in casuïstiek, regionaal de samenwerking zoeken en bestuurders adviseren.

We stellen voor om een bedrag van € 576.000 beschikbaar te stellen voor extra capaciteit bij het Centrum Jeugd en Gezin (CJG). We willen dit betalen uit het Rijksbudget voor jeugdhulp, we verwachten dat hier voldoende ruimte voor is. Op verzoek van ONS Welzijn heeft gemeente Oss voor de periode van januari tot en met december 2022 een eenmalige subsidie verleend, voor 5 fte extra capaciteit voor de uitvoering van de taken van het Centrum Jeugd en Gezin. Gedurende dit jaar monitoren gemeente Oss en ONS Welzijn of de in dit kader geformuleerde resultaten worden behaald en of de uitbreiding van 5 fte structureel zou moeten zijn. We zien dat positieve resultaten worden geboekt. Daarom willen wij de formatie van het CJG structureel uitbreiden. In de ontwikkeling van het jeugdhulpbeleid zijn nieuwe en andere werkzaamheden bij het CJG belegd. Zo vragen wij een grotere inzet bij veiligheidscasussen, in samenwerking met Veilig Thuis, Raad voor de Kinderbescherming en de Jeugdbescherming, om de effectiviteit van jeugdbeschermingsketen te verbeteren (landelijk beleid). Dat is zware problematiek, waarop ook extra deskundigheidsbevordering en nieuwe werkwijzen nodig zijn, zoals de regionaal vastgestelde TOP 3 methodiek. Daarnaast blijven we inzetten op het terugdringen van de wachtlijst. Daarvoor is het actieplan ‘Werken zonder wachtlijst’. We blijven echter ook een toename van het aantal actieve cliënten zien, wat zorgt voor extra druk op de wachtlijst. In een periode van 2 jaar ziet men een toename van 72% van het aantal openstaande dossiers. Deze toename wordt niet veroorzaakt door een grote toename van nieuwe aanmeldingen, maar door een achterblijvende uitstroom. Oorzaken daarvoor zijn o.a. een toename van complexiteit van de problematiek van jeugdigen en gezinnen, de wachtlijsten Raad voor de Kinderbescherming en Gecertificeerde Instellingen vragen langere betrokkenheid, wachtlijsten bij specialistische jeugdhulp vragen overbruggingszorg door CJG en indicatiestelling volgens PxQ en werken in de driehoek (regionaal beleid) vraagt langere betrokkenheid en meer administratieve handelingen.

We stellen voor om voor 2022 en voor 2023 € 50.000 per jaar beschikbaar te stellen voor preventieve begeleiding van arbeidsmigranten. We zien dat een deel van de arbeidsmigranten kwetsbaar is, al op het moment dat ze hier komen werken. Ze komen pas in beeld voor ondersteuning op het moment dat het mis gaat, zij worden ontslagen en raken dakloos of hebben moeite om terug te keren. Dat is een onwenselijke situatie die we graag willen voorkomen. Deze mensen hebben vaak al problemen en/of moeite om een netwerk op te bouwen. We willen hulp, advies en maatschappelijk werk aan arbeidsmigranten gaan bieden. Zowel collectief als individueel. Dat willen we doen met de inzet van een stichting die de passende kennis en expertise heeft en oa werkt met vrijwilligers uit de zogenaamde MOE-landen. De inzet bestaat uit 100 uur per maand aan hulp, advies en maatschappelijke werk (incl. overhead). In de pilotperiode gaan we evalueren zodat er tijdig een advies komt over een eventueel vervolg.

We ontvangen in 2023 € 50.000 minder voor Beschermd Wonen.

We ontvangen jaarlijks € 26.000 minder voor maatschappelijke opvang.